عکس متعالی مبتذل

زندگی و آثار واکر اوانز

سامان آزادی

اگر همگام با يوسا، فلوبر را نخستين نويسنده‎یِ مدرن بدانيم، بی‎شک اوانز نخستين عکاسِ مستندِ مدرن است: فارغ از رمانتيسيسم.

واکر اِوانز در 1903 در سنت‎لوييسِ ميسوری به دنيا آمد و از دانشگاهِ فيليپسِ ماساچوست فارق‎التحصيل شد. در 1930 به عکاسی روی آورد و در 1933 برایِ کتابِ در دستِ انتشاری، به عکاسی در کوبا پرداخت. در تابستان 1936، به همراهِ جيمز اِيجی از طرفِ مجله‎یِ Fortune برایِ تهيه‎یِ گزارشی به هِيل‎کانتیِ آلاباما رفت. در 1941 عکس‎هایِ اوانز و نوشته‎هایِ اِيجی، که گزارشِ اقامت در کنارِ سه خانواده‎یِ سفيدپوستِ کشاورز در آلابامایِ جنوبی در دورانِ رکودِ اقتصادی بود، تحتِ عنوانِ Let Us Now Praise Famous Men منتشر شد. کتابْ تفصيلی بود بر فقرِ روستايي که اين سه خانواده را به نمادهایِ دورانِ رکودِ بزرگ بدل ساخت. در 1938 نمايشگاهی از آثار اوانز در موزه‎یِ هنرِ مدرنِ نيويورک برپا شد که نخستين نمايشگاهِ عکاسیِ يک‎نفره در اين موزه بود. وی در 1945 به عضويتِ تحريريه‎یِ مجله‎یِ تايمز درآمد و به فاصله‎یِ اندکی ويراستارِ مجله‎یِ Fortune شد. در 1965 از دانشکده‎یِ هنرِ دانشگاهِ ييل دکترایِ عکاسی دريافت کرد و در 1971 در نيوهيونِ کنتاکی درگذشت.

اوانز گوستاو فلوبر را چنين تحسين می‎کند: «غيبتِ مولف و عدمِ اظهارِ نظرِ شخصی؛ اين دقيقن همان کاری است که من می‎خواهم با دوربين انجام دهم.» اوانز در عکس‎های‎اش، مانندِ فلوبر، به دنبالِ رهايي از هرگونه واقع‎گراييِ رمانتيک بود و با به‎کاربستنِ موضوعاتِ روزمره‎ای چون خيابان، مناظر، و يا اشيايي چون يک جفت کفش يا علامتی رویِ ديوار، به مثابه‎یِ نمادی از جهانی که جزئی از آن هستند و برایِ مردمِ آن محيط سخن می‎گويند، به اين نوعِ واقع‎گرايي دست يافت. اوانز زيباييِ نهفته در موضوعاتِ پيشِ‌پاافتاده‌ای را که عکاسانِ پيشين درنيافته بودند، کشف کرد و به‎خصوص نشان داد که هر گوشه از معماریِ شهر يا روستا، به عنوانِ بخشی از تمدنِ بشر، می‎تواند نماينده‎یِ مناسبی برایِ نمايشِ انسان‎ها، آن‎چنان که هستند، باشد.

چهار عکسی را که اين‌جا می‌بينيد، شخصن بسيار می‌پسندم. اولی تصوير همسرِ يکی از سه مزرعه‌دارِ هيل‌کانتی است. اين عکس در عين سادگی، برایِ بسياری از آمريکايي‌ها نمادی ماندگار از دوران رکود بزرگ است.

عکس دوم هم تصويری از دو عضو ديگرِ همان خانواده است. همه چيز گوياست.

اوانز توجه خاصی به سياهانِ آمريکایی و ظلمی که بر آن‌ها می‌رفت نشان می‌داد. اما اين توجه را با شيوه‌یِ مرسومِ خود، و دور از ذهنِ نژادپرستان آمريکایی عملی می‌کرد. اين عکس را ببينيد:

و عکسِ آخر: توجه کنيد که دوران، دورانِ رکود اقتصادی است، و هر نگاهی…

بازگشت به صفحه‌یِ عکاسی

بازگشت به صفحه‌یِ هنرهایِ بصری

بازگشت به صفحه‌یِ هنر منهایِ ادبيات